Jan Draus

Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1946.

Portret kresowej uczelni.

Księgarnia Akademicka, Kraków 2007


Spis treści
  • Wstęp
  • Rozdział I.
    W dwudziestoleciu międzywojennym
    • Tradycje Uniwersytetu Jana Kazimierza
    • Podczas obrony Lwowa i wojny polsko-bolszewickiej
    • Na gruncie państwowości II Rzeczypospolitej
    • W pracach nad ustawą o szkołach akademickich
    • Struktura i rektorzy Uniwersytetu
    • Naukowa świetność Uniwersytetu
      • Szkoły naukowe
      • Wydział Humanistyczny
      • Wydział Prawa
      • Wydział Matematyczno-Przyrodniczy
      • Wydział Lekarski
      • Wydział Teologiczny
    • W obronie wolności akademickich
    • W służbie II Rzeczypospolitej
      • W strukturach rządowych
      • W Sejmie i Senacie RP
    • Organizacje studentów polskich
      • Młodzież narodowa
      • Młodzież piłsudczykowska
      • Młodzież ludowa
      • Młodzież socjalistyczna
      • Młodzież demokratyczna
      • Młodzież monarchistyczna
    • Organizacje studentów ukraińskich
    • Organizacje żydowskie
    • Organizacje studentów niemieckich
    • Spory i konflikty
  • Rozdział II.
    W okresie okupacji sowieckiej (1939-1941)
    • Obrona i okupacja Lwowa
    • Uruchomienie i sowietyzacja Uniwersytetu
    • Lwowski Państwowy Uniwersytet im Iwana Franko
    • Tajne nauczanie akademickie
      • Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jana Kazimierza
      • Konspiracyjne wykłady i seminaria
    • Sowiecka Golgota Uniwersytetu
      • Zginęli podczas działań wojennych w 1939 r
      • Rozstrzelani w Katyniu w 1940 r
      • Rozstrzelani w Charkowie
      • Aresztowani, rozstrzelani, wywiezieni do łagrów
      • Profesorowie i docenci Uniwersytetu Jana Kazimierza na Obczyźnie po wybuchu wojny w 1939 r
      • Zmarli w okresie okupacji sowieckiej
  • Rozdział III.
    Podczas okupacji niemieckiej (1941-1944)
    • Kaźń polskiej profesury
      • Uniwersytet Jana Kazimierza
      • Politechnika Lwowska
      • Akademia Handlu Zagranicznego
      • Akademia Medycyny Weterynaryjnej
    • Kursy zawodowe zamiast Uniwersytetu
    • Instytut prof Rudolfa Weigla
    • Lwowski Instytut Niemieckiej Pracy na Wschodzie
    • Ginący Uniwersytet
  • Rozdział IV.
    Uniwersytet Jana Kazimierza w konspiracji
    • Wydział Teologiczny
    • Wydział Prawa
    • Wydział Humanistyczny
    • Wydział Matematyczno-Przyrodniczy
    • Wydział Lekarski
    • W konspiracji wojskowej i cywilnej
  • Rozdział V.
    Dramatyczny kres Uniwersytetu Jana Kazimierza
    • Druga okupacja sowiecka i reaktywowanie Uniwersytetu im Iwana Franko
    • Represje i ekspatriacja
    • Uniwersytet Jana Kazimierza w diasporze
  • Zakończenie
  • Słownik biograficzny Tajnego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie
    • Wydział Teologiczny
    • Wydział Prawa
    • Wydział Humanistyczny
    • Wydział Matematyczno-Przyrodniczy
    • Wydział Lekarski
  • Bibliografia
  • Indeks osobowy


    Placówka polskości

    Na tę publikację książkową trzeba było czekać ponad pięćdziesiąt lat. Najpierw, po 1945 roku, opisaniu dziejów lwowskiego Uniwersytetu im. Jana Kazimierza przeszkodziła geopolityka, później, po 1989 roku, brakowało chętnych do podjęcia się tego zadania. Wreszcie na wiosnę tego roku prof. Jan Draus, historyk, członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej, wykładowca Uniwersytetu Rzeszowskiego i rektor Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu, wydał opracowanie "Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1944. Portret kresowej uczelni".

    Z inicjatywy Oddziału Wrocławskiego IPN oraz dyrekcji Zakładu Narodowego im. Ossolińskich zorganizowano w miniony czwartek we Wrocławiu spotkanie z autorem publikacji prof. Janem Drausem. Recenzent książki, dyrektor wrocławskiego IPN prof. Włodzimierz Suleja podkreślił, że Uniwersytet im. Jana Kazimierza był wysuniętą placówką polskości, oazą polskiej wolnej myśli, która promieniowała na wrocławskie środowisko naukowe. Profesor Draus wykonał wręcz benedyktyńską pracę, ustalając losy osób, czasami trudne do odtworzenia - mówił prof. Suleja. Dodał, że ta publikacja powinna zainteresować wielu wrocławian. Do Wrocławia przyjechała bowiem duża część kadry lwowskiego uniwersytetu. Dzięki nim to miasto stało się prężnym ośrodkiem akademickim. Uniwersytet im. Jana Kazimierza był w okresie międzywojennym uczelnią niezwykłą, nie tylko z uwagi na nazwiska swoich wykładowców (m.in. Ludwika Rydygiera, Jana Kasprowicza, Eugeniusza Romera), czy też szkoły: matematyczną i filozoficzną. Jego wykładowcy mieli ogromne przekonanie, że uniwersytet jest ostoją polskości na Kresach Wschodnich i jakby przeczuwali dramatyczne losy tej uczelni i kadry naukowej. - W książce starałem się przedstawić losy Uniwersytetu im. Jana Kazimierza w okresie międzywojennym, a także w czasie okupacji sowieckiej i niemieckiej. Czyniłem to jako historyk, ale przez pryzmat studentów i profesorów tej uczelni - mówił prof. Kraus. Dodał, że opis dziejów tej lwowskiej uczelni nie został wyczerpany; trzeba je bowiem jeszcze ukazać w okresie Polski pojałtańskiej.

    Marek Zygmunt, Wrocław

    Jan Draus "Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1944. Portret kresowej uczelni",

    Źródło: Nasz Dziennik, 2007-04-14


    O książce:

    Nakreślony w publikacji profesora Jana Drausa portret Uniwersytetu Jana Kazimierza w II RP, której epilogiem była wojna i kolejne okupacje, prezentuje najważniejsze wątki funkcjonowania tej kresowej uczelni. Jednocześnie zaznaczyć należy iż portret ten został przez autora wyraźnie spersonifikowany, gdyż zamiarem profesora Drausa było także pokazanie dziejów Uniwersytetu poprzez losy jego profesorów, składające się zarazem na zbiorową biografię-portret tej lwowskiej Wszechnicy. Szczególny nacisk położył autor na najbardziej dramatyczny czas wojny i okupacji, który niewątpliwie był z jednej strony weryfikatorem ludzkich postaw w zderzeniu z dwoma totalitaryzmami – komunistycznym i nazistowskim, a z drugiej patriotycznym wyzwaniem wobec utraconej niepodległości. Trzeba bowiem nadmienić, że chociaż sam Uniwersytet jako instytucja przechodził różne koleje losu, to jednak w czasach zniewolenia o jego istnieniu i oddziaływaniu decydowała polska kadra naukowa. Dopóki ona trwała, dopóty istniała w jej świadomości lwowska Wszechnica. Autor ma nadzieję, że książka ta pogłębi wiedzę współczesnych czytelników o Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, o jego społecznej i państwowej roli w ostatnim, najważniejszym i najbardziej dramatycznym okresie funkcjonowania. Zamiarem profesora Drausa jest również pobudzenie zainteresowań badawczych kresowymi instytucjami naukowymi wśród młodszego pokolenia historyków.

    O autorze:

    Jan Draus (ur. W 1952 r. w Kolbuszowej), absolwent historii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1976), uzyskał doktorat na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UJ (1980), habilitację w Instytucie Historii Nauki PAN w Warszawie (1994) oraz tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych (2000). Autor około 150 publikacji naukowych z zakresu wychowania i najnowszej historii politycznej. Senator RP II kadencji, wiceprzewodniczący Delegacji Polski w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy (1991-1993), członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie (1999-2006). Wykładowca Uniwersytetu Rzeszowskiego, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu.

    Źródło: http://ksiegarnia.akademicka.pl/opisy/83-7188-964-6.rtf


    Data utworzenia strony: 2007-06-02

Powrót
Licznik